wie
Marina Abramovic
Marina Abramovic is performance kunstenaar en filmmaker. Ze beschrijft zichzelf als “de grootmoeder van de performancekunst”. Ze gebruikt vaak haar eigen lichaam als “instrument” tijdens haar performances, waarbij ze de limieten van haar lichaam opzoekt en naar interactie met haar publiek zoekt. Intimiteit en kwetsbaarheid worden vooral tastbaar in haar performances met haar toenmalige partner Ulay.
“I really like that moment when the performance becomes life itself.”
Chantal Akerman
Chantal Akerman was een feministische avant-garde filmmaker. Ze woonde en werkte voornamelijk in Parijs.
Op jonge leeftijd brak ze door met haar langspeelfilm Jeanne Dielman. De film toont gedurende drie dagen het leven van een alleenstaande moeder en huisvrouw en is een aanklacht tegen het patriarchaat.
Akerman was een van die eerste regisseurs die overstapte naar de visuele kunsten. Zo toonde ze haar film D’Est niet in de cinema, maar in een installatie van 25 schermen die in de tentoonstellingsruimte waren geplaatst.
Het oorlogsverleden van haar familie is een terugkerend onderwerp in haar werk. Vooral de verhouding met haar moeder, die Auschwitz ontvluchtte is alom tegenwoordig in haar werk. Daarover zegt ze zelf: "Mijn moeder was totaal anders dan de moeders van mijn vrienden. Ze liet me nooit los. In zekere zin behoorde mijn leven haar toe." Akerman maakte op 65 jarige leeftijd, een jaar na de dood van haar moeder, een einde aan haar leven.
Pippa Bacca
Pippa Bacca was een feministische kunstenaar.
Samen met kunstenaar Silvia Mora liftte ze in 2008 van Milaan naar Jeruzalem als onderdeel van de performance Brides on Tour. Gekleed in een bruidsjurk wilden ze al liften een boodschap van vrede en gelijkheid doorgeven.
Tijdens hun reis kregen ze ruzie, Pippa reist alleen verder maar ergens in de buurt van Istanbul verdwijnt ze. Haar lichaam werd enkele dagen na haar verdwijning teruggevonden, verkracht en vermoord. Journaliste Sarah Venema schreef er het boek Bermdans in bruidsjurk over.
Sophie Calle
Sophie Calle is een Franse schrijver, fotograaf, performer en conceptueel kunstenaar. Haar werk is vaak heel persoonlijk en heel intiem, met niet alleen haar leven maar ook het leven van anderen als onderwerp. Ze speelt met de grens tussen feit en fictie en legt op die manier de kwetsbaarheid van het leven bloot. In The Financial Times omschrijft Liz Cobey haar werk als volgt: “ Her prize-winning work resists categorisation, but its focus — love, death and betrayal — is human frailty”.
Leonora Carrington
Leonora Carrington is een surrealistische kunstenaar.
Ze schilderde, beeldhouwde en schreef. Ze werd geboren in Engeland. Ze begon een turbulente verhouding met Max Ernst en verhuisde met hem naar Frankrijk. Vandaar vluchtte ze tijdens de oorlog naar Spanje, een traumatische ervaring die in haar werk veelvuldig verbeeld wordt. In Spanje werd ze opgenomen in een psychiatrische inrichting.
De hallucinaties, waanzin die ze er beleefde, beschrijft ze in Down Below. Ze belandde uiteindelijk in Mexico waar ze haar artistieke carrière met succes verder uitbouwde. in de jaren ’70 was ze een van de oprichters van de vrouwenbevrijdingsbeweging. Ze sterft op 94 jarige leeftijd.
Emma Raymaekers en Sofie Vandamme schreven een conversatie met Carrington ‘DRIE’. Ze presenteren dat op 17 juni 2021 in Amsterdam.
Dora García
De Spaanse kunstenares Dora García is altijd gefascineerd geweest alsook in verhalen over verzet en tegencultuur, en in de anti-helden en marginale persona's als hét prototype om de sociale status van de kunstenaar te bestuderen. Ze publiceerde verscheidene boeken, waaronder de Mad Marginal reeks, over de antipsychiatrische traditie. In het performatieve aspect van haar werk zoekt ze de interactie met het publiek expliciet op, en laat ze de grenzen tussen fictie en realiteit bewust vervagen om een kritisch denken teweeg te brengen.
In Die Klau Mich Show, een werk voor Document 13 in 2012, bijvoorbeeld, stelt ze vragen over gezag, en de instelling. Deze wordt op tal van terreinen uitgedaagd, maar vooral daar waar het het meest verstikt: de rechtszaal, de school, het museum, de overheid, het leger, de gevangenis, het asiel, het gezin. In haar eigen woorden:
“When I was in Trieste, at the ex-psychiatric hospital of San Giovanni, where Venetian psychiatrist Franco Basaglia carried out his process of de-institutionalization of the mental hospital—successful in so many ways—I saw this old grafitti on the walls of the asylum (it’s written in French: for a brief moment I had a vision of Félix Guattari with a spray can): ‘Caserne = Asile = Prison = Famille. Le Feu Partout’ (Barrack = Asylum = Prison = Family. Fire to it all). Radicalism (Fire) against the institution. What is an institution? In Basaglias words: that which cannot change. What is radicalism? The quality of being very different from the usual or traditional; fundamental; favoring extreme change.”
Siri Hustvedt
Siri Hustvedt is schrijver van fictie en non-fictie, gedichten, romans en essays. In De geschiedenis van mijn zenuwen gaat ze op zoek naar de relatie tussen haar hersens en haar geest. Tijdens de begrafenis van haar vader krijgt Hustvedt voor het eerst een ‘aanval’, waardoor ze alle controle over zichzelf verliest. Ze graaft in de geschiedenis van de psychiatrie om te begrijpen wat haar overkomt.Hustvedt schrijft ook essays over kunst en psychiatrie. Met What I Loved won ze de Prix Femina Étranger in Frankrijk. In haar recentste roman Herinneringen aan de toekomst reflecteert ze over het vrouwelijk kunstenaarschap en psychische kwetsbaarheid.
Sad Girl Theory
Johanna Hedva is een Amerikaans- Koreaans kunstenaar, schrijver en performer. Al haar werk is gemaakt vanuit feministisch/queer perspectief . Ze herschreef Griekse mythes om “to respond to feminist and queer political discourse, and relocated into contemporary contexts.” Ze werd vooral bekend met ‘Sick Woman Theory’, waarin beschrijft ze vanuit haar eigen ervaringen hoe ziek zijn een politieke implicatie heeft. Ze onderzoekt hoe je als ‘zieke’ activist kan zijn: “How do you throw a brick through the window of a bank if you can’t get out of bed?” is een van haar bekendste quotes en komt uit haar essay Sick Woman Theory. In Defence of De-Persons, reflecteert ze over haar mentale diagnoses en wat de implicaties zijn van de diagnose depersonalisatiestoornis.